ThS.BS.CK2 Lê Minh Tú tư vấn bệnh tim mạch

Chào Hiếu Nghĩa,

Brugada là một rối loạn do di truyền, nam thường gặp nhiều hơn nữ, tuổi trung bình phát hiện Brugada khoảng 40 tuổi.

Brugada có thể chỉ biểu hiện ở điện tim mà không kèm triệu chứng gì khác (VD: ngưng tim cứu sống được, ngất do rối loạn nhịp thất nhanh), trường hợp này thường không cần điều trị gì cụ thể. Trường hợp ngoại lệ: bệnh nhân có tiền sử gia đình bị đột tử tim nghĩ nhiều có liên quan đến Brugada.

Nếu bệnh nhân có điện tim Brugada kèm một trong các biểu hiện sau: ngưng tim cứu sống được, nhịp nhanh thất dai dẳng, ngất nghĩ do rối loạn nhịp nhanh thất, tiền sử gia đình có người đột tử nghĩ do Brugada. Trường hợp này phải nhập viện để BS xem xét đặt máy khử rung thất để ngừa đột tử.

Nếu bệnh nhân có chỉ định đặt máy khử rung mà từ chối, hoặc bệnh nhân lớn tuổi có nhiều bệnh phối hợp, hoặc khả năng sống sót ngắn quá (VD: dưới 1 năm) thì có thể uống thuốc theo chỉ định của BS.

Bệnh nhân đặt máy khử rung xong vẫn có thể phải uống thêm thuốc chống rối loạn nhịp thất theo chỉ định của BS.

Anh chị em ruột của bệnh nhân có hội chứng Brugada cần khám BS ck tim mạch để tầm soát bệnh này vì có liên quan đến yếu tố di truyền.

Chào bạn,

Mẹ bạn theo dõi nhịp tim 24h, kết luận rối loạn nhịp ban đêm (không biết loại rối loạn nhịp gì, nhịp nhĩ hay nhịp thất…) mặc dù mẹ bạn bị ngất ban ngày, điều này có nghĩa là tình trạng ngất của mẹ bạn có thể không liên quan gì đến rối loạn nhịp tim được ghi nhận này, hoặc là mẹ bạn đang bị rối loạn nhịp tim nhưng do ban đêm mẹ bạn đang nằm cho nên tình trạng thiếu máu não không đủ để gây ngất.

Đo điện tim 24h không phải lúc nào cũng phát hiện được rối loạn nhịp tim vì trong khoảng thời gian này bệnh nhân có thể không xuất hiện rối loạn nhịp, đặc biệt là các bệnh nhân thỉnh thoảng mới bị ngất do rối loạn nhịp. Nếu BS vẫn nghi ngờ nhiều ngất liên quan đến rối loạn nhịp tim thì có thể cho bệnh nhân theo dõi điện tim liên tục lâu hơn (Ví dụ: 72h) hoặc nhập viện để khảo sát điện sinh lý tim.

Trường hợp mẹ bạn có thể phải nhập viện để làm nghiệm pháp bàn nghiêng để xác định nguyên nhân ngất do thần kinh tim là nguyên nhân thường gặp ở bệnh nhân không có bệnh tim cấu trúc hoặc rối loạn nhịp tim quan trọng.

Một số loại rối loạn nhịp tim có thể liên quan đến tình trạng gắng sức (Ví dụ: nhịp nhanh thất liên quan đến gắng sức).

Không biết mẹ bạn có yếu tố nguy cơ tim mạch gì khác hay không? Ví dụ: cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu… tùy yếu tố bệnh tim mạch mà mẹ bạn đang có, BS sẽ tư vấn chế độ ăn và lối sống để giảm thiểu nguy cơ biến cố tim mạch (Ví dụ: nhồi máu cơ tim cấp,...)

Vì mẹ bạn thỉnh thoảng bị ngất ban ngày, tình trạng ngất này có thể gây nguy hiểm như: té ngã gây chấn thương cho nên cẩn thận, không nên điều khiển xe máy hay vận hàng máy móc.

BS khuyên mẹ bạn khi cảm thấy muốn ngất thì nên nằm xuống ngay, nằm đầu thấp, động tác này sẽ hạn chế tối đa tình trạng thiếu máu não do rối loạn nhịp tim gây ra. Do đó có thể ngừa được ngất xảy ra.

Chào bạn Hiếu,

Nếu bạn cảm thấy tim đập hơi nhanh, bạn nên đi khám BS chuyên khoa tim mạch để xác định xem bản chất tim đập nhanh của bạn là gì (Ví dụ: nhịp nhanh nhĩ, nhịp nhanh thất, nhịp nhanh xoang…) tùy loại rối loạn nhịp nhanh mà BS sẽ quyết định xét nghiệm gì để tìm nguyên nhân (Ví dụ: xét nghiệm chức năng tuyến giáp nếu đo điện tim xác định được loại rối loạn nhịp của bạn là rung nhĩ,…).

Nếu xác định được loại rối loạn nhịp và nguyên nhân thì tình trạng tim đập nhanh có thể điều trị khỏi được. Ví dụ: điều trị cường giáp có thể chữa khỏi rối loạn nhịp rung nhĩ.

Như trình bày của bạn, có thể bạn chỉ bị nhịp nhanh xoang, là hiện tượng sinh lý bình thường xảy ra khi gắng sức. Một số thuốc có thể có tác dụng phụ gây nhịp tim nhanh, do đó cần tư vấn BS trước khi sử dụng thuốc. Stress về tâm lý - tình cảm, bệnh nhiễm trùng,… cũng có thể gây nhịp xoang nhanh. Đa số trường hợp nhịp nhanh xoang đều có nguyên nhân và dễ dàng xác định được nếu tìm hiểu kỹ lưỡng.

Ngọc Nga thân mến,

Rau xanh có chứa nhiều vitamin K, do đó nó làm giảm tác dụng của thuốc chống đông máu mà mẹ bạn đang uống sau phẫu thuật thay van tim. Do đó, lượng rau ăn mỗi ngày không nên thay đổi đột ngột (lúc nhiều quá, lúc ít quá) vì nó sẽ làm thay đổi đáng kể tác dụng chống đông máu của thuốc.

Điều quan trọng nhất là mẹ bạn phải được xét nghiệm định kỳ về chức năng đông máu (Ví dụ: INR) theo chỉ định của BS điều trị để BS điều chỉnh thuốc nếu cần và tư vấn về chế độ ăn thích hợp.

Một số thức ăn và cách sinh hoạt hằng ngày có thể giúp tránh táo bón như: uống đủ nước (2- 3 lít mỗi ngày, tùy tình trạng vận động nhiều hay ít, nhiệt độ môi trường cao hay thấp), vận động thường xuyên (đi bộ, tránh nằm tại chỗ lâu quá), một số thức ăn như khoai lang, bắp, đu đủ chín (nói chung là thức ăn có nhiều chất xơ) cũng giúp ngừa táo bón hiệu quả.

Một số thuốc điều trị cũng có thể có tác dụng phụ gây táo bón, do đó cần tư vấn BS trước khi sử dụng.

Minh Tâm thân mến,

Bạn nên đưa bé đến khám BS chuyên khoa tim mạch nhi để xác định chẩn đoán và quyết định điều trị.

 

Chào Công Trà,

Khi vận động mạnh, tim bạn đập nhanh, có cảm giác đau thắt ngực là hiện tượng sinh lý bình thường. Vì khi vận động mạnh, hoạt động của hệ thần kinh giao cảm sẽ tăng lên, làm cho tim đập nhanh hơn và co bóp mạnh hơn.

Bạn nên tập luyện với cường độ từ thấp tăng dần để cho cơ thể thích nghi dần với tình trạng vận động. Hi vọng sau một thời gian kiên trì tập luyện, các triệu chứng của bạn sẽ giảm dần và biến mất.

Chào bạn,

Tình trạng đau ngực của bạn có thể do một trong số nguyên nhân như sau: đau do bệnh động mạch vành, bệnh màng ngoài tim, bênh cơ tim, bệnh van tim, bệnh màng phổi, bệnh nhu mô phổi, các mạch máu trong lồng ngực hoặc có thể chỉ là đau do nguyên nhân ở thành ngực mà thôi (da, cơ, xương, thần kinh).

Vì bạn không mô tả chi tiết tình trạng đau ngực của bạn, ví dụ: đau ngực trái có lan hay không, thời gian đau kéo dài bao lâu, có liên quan tới tình trạng stress thể chất và tinh thần hay không, đau có giảm hoặc hết khi nằm nghỉ hay không cho nên với các thông tin mà bạn cung cấp thì BS chưa xác định được khả năng nguyên nhân gây đau ngực là gì.

Tuy nhiên, bạn có một số yếu tố nguy cơ tim mạch sau đây: nam giới 45 tuổi, có rối loạn mỡ máu (bạn chỉ cung cấp chỉ số Triglyceride mà không cung cấp chỉ số khác như LDL, HDL, cholesterol toàn phần, trong các chỉ số này, LDL là yếu tố quan trọng nhất liên quan đến bệnh động mạch vành do xơ vữa). Do đó, bạn cần khám BS chuyên khoa tim mạch để xác định chính xác nguyên nhân gây đau ngực có liên quan đến bệnh động mạch vành tim hay không.

Rối loạn mỡ máu sẽ làm tăng nguy cơ bệnh động mạch vành tim do xơ vữa, vì vậy, bạn cần khám BS chuyên khoa tim mạch để quyết định xem bạn có cần uống thuốc để điều trị rối loạn mỡ máu hay không.

Trường hợp của bạn có nồng độ Triglyceride rất cao (6.12 mmol/L), nên cần phải khám BS để được chỉ định thuốc uống, ngừa biến chứng nguy hiểm trước mắt là viêm tụy cấp, là một bệnh có thể gây nguy hiểm tính mạng.

Về chế độ ăn uống: hạn chế thịt gia súc gia cầm, ăn cá tốt hơn (1 tuần ăn cá 2-3 lần). Chế độ tập luyện: đi bộ mức độ vừa phải (khoảng 5km/giờ) mỗi ngày ít nhất 30 phút, một tuần ít nhất 5 ngày.

Bất kỳ ai cũng có nguy cơ nhồi máu cơ tim, đặc biệt là khi tuổi càng lớn, càng có nhiều yếu tố nguy cơ khác: cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, hút thuốc lá, lối sống ít vận động,… thì nguy cơ nhồi máu cơ tim càng tăng. Đa số trường hợp nhồi máu cơ tim là do bệnh động mạch vành.

Chào bạn Tới,

Thông tim là một thủ thuật được dùng với mục đích chẩn đoán (đánh giá huyết động, chức năng buồng tim, giải phẫu mạch vành) hoặc điều trị (đặt stent động mạch vành…), hoặc cả 2 mục đích này.

Người nhà của bạn bị hở van tim, BS nói phải đi thông tim, có thể là nhằm một trong các mục đích trên.

Sau phẫu thuật van tim lần đầu, có thể phẫu thuật nữa hay không tùy thuộc vào diễn biến sau đó: nếu sút van tim hay huyết khối gây kẹt van tim thì có thể phải phẫu thuật lần nữa. Tuy nhiên, các tình huống này cũng ít xảy ra nếu BS phẫu thuật có kinh nghiệm và điều trị chống đông máu thích hợp sau phẫu thuật thay van.

Về chi phí tùy vào loại van tim nhân tạo (cơ học hay sinh học), sử dụng bao nhiêu van, van động mạch chủ hay van 2 lá, BHYT thanh toán theo chế độ nào… nên bạn cần liên hệ trực tiếp với nơi điều trị để biết chi phí cần chuẩn bị.

Có trường hợp hở van tim 2 lá có thể chỉ cần sửa van mà không phải thay van tim, tùy thuộc vào đánh giá của BS phẫu thuật.

Chào em,

Theo định nghĩa mới về cao huyết áp của Mỹ (2017), huyết áp của bạn 137/78 mmHg là cao huyết áp giai đoạn 1.

Ngoài thay đổi lối sống là bắt buộc (tập thể dục thể thao, giảm cân nếu bị thừa cân/béo phì, ngưng hút thuốc, chế độ ăn giảm muối, giảm stress, điều trị mất ngủ…) thì quyết định uống thuốc hạ huyết áp hay không tùy thuộc vào các tình trạng khác kèm theo.

Ví dụ: Nếu em có kèm một trong các bệnh sau đây bệnh tiểu đường, bệnh thận mạn, bệnh động mạch vành do xơ vữa, nguy cơ bệnh tim mạch ước tính 10 năm cao (do BS chuyên khoa đánh giá)… nếu có ít nhất một trong những tình trạng này thì ngoài thay đổi lối sống, em cần uống thuốc hạ huyết áp mỗi ngày theo chỉ định của BS chuyên khoa tim mạch.

Di truyền là một yếu tố nguy cơ rõ ràng của bệnh cao huyết áp. Do đó nếu mẹ em bị bệnh cao huyết áp thì khả năng em bị mắc bệnh cao huyết áp cũng tăng lên.

Kim Chi thân mến,

Phụ nữ 55 tuổi trở lên hoặc sau mãn kinh thì nguy cơ bệnh tim mạch do xơ vữa tăng lên rõ. Cao huyết áp cũng là một yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch do xơ vữa.

Tình trạng đau nhức chân của bạn nên được khám bởi BS chuyên khoa tim mạch để xác định nguyên nhân. Nếu đau nhức chân là do bệnh động mạch ngoại biên chi dưới thì cũng là nguy cơ của bệnh tim mạch do xơ vữa.

Tình trạng đau ngực của bạn cũng nên được BS chuyên khoa tim mạch khám để xác định xem có liên quan đến bệnh động mạch vành hay không.

Chào bạn Trầm Khang,

Kết quả đo điện tim chỉ gợi ý bạn có khả năng bị bệnh mạch vành hay không chứ không trả lời chính xác là bạn có bị bệnh mạch vành hay không.

Điều trị bệnh động mạch vành do xơ vữa bằng thuốc uống (VD: thuốc nhóm statin,…) nhằm mục đích làm chậm tiến triển của mảng xơ vữa, một số nghiên cứu cho thấy có thể làm giảm kích thước mảng xơ vữa. Ngoài ra, cần phải điều trị các yếu tố nguy cơ khác như: cao huyết áp, tiểu đường, ngưng hút thuốc lá,… thay đổi lối sống cũng là yếu tố rất quan trọng trong điều trị bệnh động mạch vành do xơ vữa.

Khi bạn đã được chẩn đoán bệnh mạch vành, mục tiêu chính của điều trị là giảm thiểu các biến cố tim mạch (nhồi máu cơ tim cấp, ngưng tim, đột tử tim, nhồi máu não,…) xảy ra trong tương lai.

Đau ngực không phải là triệu chứng luôn luôn xuất hiện ở bệnh nhân bệnh động mạch vành, do đó BS chuyên khoa tim mạch chỉ định chụp mạch vành còn phải dựa vào tiêu chuẩn khác (VD: test gắng sức dương tính ở bệnh nhân bệnh động mạch vành mãn hoặc đa số bệnh nhân bị nhồi máu cơ cấp,…).