Tại sao tập luyện có thể phòng chống cúm?

Miễn dịch là hệ thống bảo vệ và phát hiện của cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh do ngoại lai như virus, vi khuẩn… Có thể phân ra hai hệ thống là miễn dịch tự nhiên (miễn dịch không đặc hiệu) và miễn dịch thu được (miễn dịch đặc hiệu). Các globulin miễn dịch (trong miễn dịch đặc hiệu) đã được chứng minh có tác dụng ức chế sự nhân lên của một số virus.


Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Các globulin miễn dịch như IgA, IgG, IgD tăng lên ở người tập luyện mức độ trung bình và tập nặng; IgM giảm ở người tập luyện nặng (vận động viên chuyên nghiệp) và trở lại bình thường sau tập, nhưng lại tăng ở người tập trung bình và tập sức bền. Do đó lời khuyên trong mùa dịch nên tập ở mức độ trung bình, đều đặn.

Các nghiên cứu về IgA, các tác giả đều nhận thấy IgA có nhiều trong nước bọt, nước mắt và niêm mạc miệng, mũi, ruột. Các nghiên cứu về mối liên quan giữa tập luyện và IgA cho thấy tập đều đặn, cường độ vừa phải như đi bộ 45 phút/ngày, trong 5-7 ngày/tuần thì nồng độ IgA và các globulin miễn dịch khác cũng tăng đáng kể, kể cả người lớn tuổi cường độ tập có thể ít hơn cũng tăng các globulin miễn dịch.

Một nghiên cứu so sánh ở người trên 70 tuổi đi bộ 7.000 bước mỗi ngày thì sự tăng IgA là có ý nghĩa so với nhóm tập 3.000 bước mỗi ngày. Tăng IgA từ việc luyện tập sức bền là rất quan trọng để ngăn chặn virus trong mùa dịch, đây là chốt chặn đầu tiên hạn chế virus đi vào đường hô hấp.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet


Nghiên cứu trên người lớn tuổi có tập luyện cho thấy khả năng đáp ứng miễn dịch với cúm mùa tốt hơn, mặc dù hệ miễn dịch của cơ thể có thể giảm 2%-3% hàng năm kể từ khi chúng ta 20 tuổi. Như vậy tập luyện giúp làm chậm sự suy giảm miễn dịch theo tuổi.

Người ta nhận thấy, tế bào T là tế bào chủ yếu trưởng thành từ tuyến ức sau khi được hình thành ở gan và tủy xương và tuyến ức thoái hóa đi theo tuổi tác, nhưng người tập luyện đều đặn thường xuyên có số lượng tế bào này tăng hơn ở người có lối sống tĩnh tại.

Nhiệt độ cơ thể tăng hơn khi tập luyện mức độ trung bình cũng làm ức chế virus phát triển. Nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra sự tương quan giữa nhiệt độ khi tập luyện giúp bệnh nhân mắc cúm mau lành hơn. Do đó, ngay cả khi đang bị mắc cúm vẫn có thể tập luyện.

Bệnh nhân có các bệnh mạn tính thường có nguy cơ cao mắc cúm, như đái tháo đường, bệnh tim mạch, trầm cảm, hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư. Rất nhiều nghiên cứu đã chứng minh sự suy giảm khả năng bảo vệ cơ thể của bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính này trước sự tấn công của vi trùng, virus do giảm sức đề kháng và kèm theo là quá trình thoái hóa cơ thể theo tuổi tác.

Nếu mắc bệnh đái tháo đường, ngoài suy giảm chức năng miễn dịch thì các loại vi trùng, virus sẽ trở nên nguy hiểm hơn ở môi trường đường máu cao. Tập luyện luôn luôn là chỉ định của bác sĩ dành cho bệnh nhân đái tháo đường và đương nhiên có lợi cho việc tăng cường sức đề kháng với virus.

Đối với bệnh tăng huyết áp, có mối liên quan giữa tế bào T với hệ thần kinh không tự chủ và sự tăng huyết áp. Huyết áp tăng có liên quan đến tăng tế bào T và các yếu tố gây viêm. Các nghiên cứu cho thấy tác dụng của việc tập luyện giúp điều hòa và giảm huyết áp. Điều này có thể lý giải do tập luyện có tác dụng điều hòa hệ thần kinh không tự chủ nên giúp điều hòa huyết áp.

Miller và cộng sự đã chứng minh trầm cảm có liên quan mật thiết với hệ thống miễn dịch và tập luyện. Người trầm cảm bị giảm lượng tế bào T, giảm kích hoạt các hóa chất gây viêm và dễ mắc cúm hơn. Trong khi đó tập luyện có tác dụng góp phần giảm trầm cảm.

Tóm lại, chúng ta nên tập luyện đều đặn để nâng cao sức đề kháng với virus, kể cả khi đang mắc bệnh mạn tính, lớn tuổi hoặc cả khi đang bị nhiễm virus cúm. Nên tập luyện đều đặn, luyện sức bền, còn luyện tập sức mạnh thì không nên trong giai đoạn đang có dịch cúm như hiện nay.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.    The Journal of the American Medical Association

2.    The Lancet

3.    Annals of Internal Medicine

4.    Pubmed


Bs CKII Nguyễn Xuân Thắng

Trưởng khoa Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng, Bệnh viện Nhân dân 115



Thận trọng với viên thuốc điều trị đái tháo đường “hữu hiệu”
Công bố chất lượng bệnh viện năm 2024
Thông báo chiêu sinh chương trình đào tạo chứng chỉ kỹ thuật chuyên môn thận nhân tạo năm 2025
Thông báo chiêu sinh tổ chức chương trình đào tạo chứng chỉ kỹ thuật chuyên môn lọc màng bụng năm 2025
Thông báo chiêu sinh chương trình đào tạo chứng chỉ kỹ thuật chuyên môn phẫu thuật nối thông động - tĩnh mạch để chạy thận nhân tạo (AVF)
Từ bao tử cá lóc đến phòng mổ: bài học đắt giá về an toàn thực phẩm
Quyết định xếp cấp chuyên môn kỹ thuật đối với Bệnh viện Nhân dân 115
Yêu cầu báo giá dịch vụ thẩm định giá Thiết bị y tế (bơm tiêm điện, máy gây mê, ERCP, CT-Scanner các loại, siêu âm các loại)
Thông báo chiêu sinh chương trình đào tạo liên tục Chụp và can thiệp mạch máu não năm 2025
Chấn thương cẳng chân: quá trình phẫu thuật và hồi phục của một người bệnh bị chấn thương như trường hợp của cầu thủ Nguyễn Xuân Son
Chương Trình “Tình Nguyện Mùa Đông” và “Xuân Yêu Thương” Tại xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông
Social Zalo Zalo Social Facebook Facebook Social Youtube Youtube