ThS.BS Nguyễn Mai Hoà

----

Bạn có biết rằng cứ 10 người Việt Nam thì có ít nhất 1 người thường xuyên phải chịu đựng những cơn đau đầu dai dẳng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc và cuộc sống? Đó chính là đau nửa đầu - một bệnh lý thần kinh phổ biến mà nhiều người vẫn chưa hiểu đúng và điều trị chưa phù hợp.

Đau nửa đầu không phải là "đau đầu bình thường"

Nhiều người thường nhầm lẫn đau nửa đầu với đau đầu thông thường do mệt mỏi hay căng thẳng. Thực tế, đây là hai vấn đề hoàn toàn khác nhau!

Triệu chứng điển hình:

• Đau một bên đầu (có thể cả hai bên)
• Đau theo kiểu mạch đập, nhói từng cơn
• Đau từ 4 giờ đến 3 ngày nếu không điều trị
• Buồn nôn, nôn
• Sợ ánh sáng và tiếng ồn
• Đau tăng khi vận động (đi lại, lên xuống cầu thang)

Dấu hiệu nhận biết sớm - Cơ hội vàng để ngăn chặn cơn đau

Điều thú vị là cơ thể thường "báo trước" 1-2 ngày trước khi cơn đau nửa đầu thực sự xuất hiện. Nếu nhận ra được các dấu hiệu này, bạn có thể chủ động phòng ngừa:

• Ngáp liên tục không rõ lý do
• Thèm ăn một món cụ thể (nhiều người thèm ăn sôcôla)
• Tâm trạng thay đổi bất thường - có thể hưng phấn quá mức hoặc buồn bã
• Cổ cứng, vai gáy mỏi
• Táo bón hoặc đi tiểu nhiều hơn bình thường

Khoảng 25% người bệnh còn có hiện tượng "aura" - thấy các tia sáng chói, đốm sáng hình zigzag, hoặc tê bì chân tay trước khi đau. Đây là "hồi chuông báo động" cuối cùng - nếu uống thuốc ngay lúc này, hiệu quả sẽ cao nhất!

Những "thủ phạm" gây ra cơn đau nửa đầu trong đời sống hàng ngày

Mỗi người có những yếu tố kích hoạt khác nhau, nhưng phổ biến nhất ở người Việt Nam là:

Thức ăn và đồ uống:

• Phở, bún với nhiều bột ngọt  
• Rượu bia, đặc biệt là bia
• Cà phê - uống quá nhiều  
• Phô mai, sôcôla
• Nhịn bữa sáng - thói quen xấu của nhiều người trẻ

Lối sống:

• Ngủ không đủ hoặc ngủ quá nhiều (cuối tuần ngủ nướng)
• Stress công việc, áp lực thi cử
• Thay đổi thời tiết - đặc biệt khi giao mùa
• Mùi nước hoa, khói thuốc lá

Đối với phụ nữ:

Khoảng 60% phụ nữ bị đau nửa đầu nặng hơn vào những ngày "đèn đỏ".

Điều trị

Nguyên tắc vàng: UỐNG THUỐC CÀNG SỚM CÀNG TỐT! Đừng "cố chịu đựng" - càng để lâu, thuốc càng kém hiệu quả.

Với cơn đau nhẹ:

Dùng các thuốc giảm đau thông thường như Paracetamol, Ibuprofen. Nhiều người Việt Nam quen dùng Panadol hoặc Efferalgan - có thể dùng ngay khi bắt đầu đau.

Với cơn đau nặng:

Cần thuốc chuyên biệt như nhóm Triptan - thuốc được thiết kế riêng cho đau nửa đầu. Tuy nhiên, PHẢI có chỉ định của Bác sĩ vì có một số người không dùng được (người có bệnh tim mạch, huyết áp cao...).

Lưu ý quan trọng: TUYỆT ĐỐI không lạm dụng thuốc giảm đau! Dùng quá 2-3 ngày/tuần có thể gây "đau đầu do thuốc" - một vòng luẩn quẩn khó thoát.

Phòng ngừa - "Phòng bệnh hơn chữa bệnh"

Nếu bạn bị đau nửa đầu từ 4 lần/tháng trở lên, đã đến lúc nghĩ đến điều trị dự phòng. Đây là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả:

• Giữ lịch sinh hoạt đều đặn: Ngủ và dậy cùng giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần
• Ăn đúng bữa: Đặc biệt là bữa sáng - đừng để bụng đói quá lâu
• Vận động nhẹ nhàng: Đi bộ 30 phút mỗi ngày, yoga, bơi lội
• Quản lý stress: Thiền, nghe nhạc thư giãn, dành thời gian cho sở thích
• Ghi nhật ký đau đầu: Ghi lại ngày giờ, mức độ đau, ăn gì, làm gì trước khi đau - sau 1 tháng sẽ tìm ra "thủ phạm"

Một số người cần dùng thuốc dự phòng hàng ngày theo chỉ định của Bác sĩ - đừng ngại ngần nếu Bác sĩ khuyên bạn làm vậy.

Khi nào cần gặp Bác sĩ NGAY LẬP TỨC?

Đây là những dấu hiệu NGUY HIỂM - không được chủ quan:

• Đau đầu "như sét đánh" - đau cực kỳ dữ dội đột ngột
• Đau đầu kèm sốt cao, cổ cứng
• Yếu tay chân một bên, nói khó, nhìn mờ
• Đau đầu sau chấn thương đầu
• Đau đầu ngày càng nặng dù đã điều trị
• Phụ nữ mang thai đau đầu dữ dội

Lời kết

Đau nửa đầu không phải là "số phận" mà bạn phải chấp nhận. Với kiến thức đúng đắn và điều trị phù hợp, hầu hết người bệnh đều có thể kiểm soát tốt các cơn đau và sống một cuộc sống bình thường, năng động.

Hãy nhớ: Mỗi người có một "bản đồ" đau nửa đầu riêng - điều quan trọng là tìm ra yếu tố kích hoạt của riêng bạn và xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp cùng với Bác sĩ. Đừng tự mình "chiến đấu" - hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia y tế!

Nếu bạn đang tìm kiếm dịch vụ khám chữa bệnh thần kinh chất lượng, đặc biệt về các vấn đề như đau nửa đầu (migraine), hoặc mong muốn được tầm soát, tư vấn chuyên sâu về nguy cơ đột quỵ với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, hãy tham khảo dịch vụ tại Phòng khám Thần kinh Đột quỵ thuộc Khoa Khám và điều trị theo yêu cầu của Bệnh viện Nhân dân 115. Tại đây, bạn sẽ được trải nghiệm dịch vụ chăm sóc y tế tiêu chuẩn và sự tận tâm từ các Bác sĩ của Bệnh viện.

Chúc bạn sớm thoát khỏi những cơn đau đầu khó chịu và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn!