Các động tác tập nên hạn chế các động tác làm tăng đè nén lên khớp gối. Các phương pháp tập dưới đây giúp cho cải thiện tình trạng thoái hoá khớp gối tốt nhất.
TẬP
TƯ THẾ ĐỨNG
Đứng với một tay bám vào cạnh bàn hoặc giường. Nâng một chân lên, đung đưa theo chiều trước sau, rồi đổi bên.
Đứng, nâng một chân lên, hai tay giữ ở phía trên khớp gối rồi đá lên hạ xuống, sau đó đổi bên.
TẬP TƯ THẾ NGỒI
Ngồi trên ghế hoặc giường có đủ độ cao để 2 chân có thể vận động tự do. Ngồi ở mép giường hoặc ghế, 2 chân buông xuống dưới, rồi đá chân lên, hạ xuống.
Có thể sử dụng dây thun hoặc tạ hoặc túi cát nặng khoảng 1-3kg để tập tăng sức mạnh cơ; cũng có thể dùng chân kia để tạo kháng lực (như hình vẽ bên).
TẬP TƯ THẾ NẰM
Đặt một cái gối dưới khớp gối, rồi tập đá thẳng chân lên, hạ xuống.
Không kê gối:
Nâng chân lên khỏi mặt giường, rồi vận động co duỗi cổ chân.
Nằm ngửa, 2 tay giữ ở vùng đùi trên khớp gối, rồi tập đá lên và hạ xuống, sau đó đổi chân.
Nằm
ngửa, dùng một dây thun cố định một bên bàn chân, đầu trên giữ bằng tay rồi co
duỗi gối đạp cho căn dây thun.
Nằm nghiêng: Nằm nghiêng rồi vận động chân bên trên lên xuống.
Nằm sấp: Tư thế nằm sấp, co duỗi khớp gối đổi bên liên tục, có thể sử dụng thêm tạ cố định ở cổ chân để tăng kháng trở tập. Sau đó, tập nâng cả đùi lên khỏi giường.
Ngoài ra: Bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối có thể tự sáng tạo ra các động tác tập trên nguyên tắc không tăng trọng lượng lên khớp gối. Ví dụ: nằm duỗi thẳng 2 chân và co duỗi bàn chân; nằm ngửa, nâng 2 chân đạp như đạp xe đạp…
TẬP CHO BỆNH NHÂN THOÁI HÓA KHỚP GỐI CÓ LỆCH TRỤC KHỚP
Thoái hoá khớp gối có thể làm biến dạng lệch trục khớp. Làm cho chân khi khép có hình chữ O hoặc chữ X, như hình vẽ.
Tập cho trường hợp này phải làm mạnh các cơ bên đối diện, để có thể cải thiện tình trạng lệch trục này.
- Tập cho các cơ phía trong (áp dụng cho vòng kiềng hình chữ O): Dùng một cái gối hoặc một quả bóng kẹp giữa hai khớp gối, dùng lực của hai chân ép chặt vào.
Chú ý:
- Tập vừa với sức mình: Nếu sau một buổi tập thấy đau tăng lên hoặc xuất hiện sưng khớp gối thì ngày hôm sau phải giảm thời gian tập xuống.
- Nên tập chia làm 2 đến 3 lần trong một ngày, không nên tập dồn vào một lúc. Như thế sẽ tập được nhiều hơn và phù hợp với khả năng của người lớn tuổi, có các bệnh khác phối hợp.
Bs.CKII. Nguyễn Xuân Thắng
Trưởng khoa Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng